OBRA DE RAMÓN OTERO PEDRAYO

OBRA

Narrativa 

_ Pantelas, home libre ( relatos breves . 1925 ) 
_ O purgatorio de don Ramiro ( relatos breves. 1926 ) 
_ Escrito na néboa ( relatos breves . 1927 )  
_ Os camiños da vida ( novela en tres libros. 1928 )  
_ Arredor de si ( novela . 1930 )   
_ Contos do camiño e da rúa ( relatos breves . 1932 )  
_ Fra vernero ( novela. 1934 ) 
_ A romaría de Xelmirez ( novela . 1934 ) 
_ Devalar ( novela . 1935 )
_ O Mesón dos Ermos ( novela curta . 1936 )
_ Entre a vendima e a castiñeira ( relatos breves . 1957 ) 
_ O señorito da Reboraina ( novela . 1960 )  
_ O Maroutallo ( relatos breves . 1974 ) 


Teatro


_ A lagarada ( 1929 ) 
_ Teatro de máscaras ( 1934 )  
_ O desengano do prioro ( 1952 ) 
_ Noite compostelá ( 1973 )

Poesía

_ Na escolma da poesía galega ( recóllense poemas soltos como " O pan de centeo " e " Himno 
   ao xamón " )
_ Bocarribeira. Poemas pra ler e queimar. (  1958 ) 


Ensaio

_ Guía de Galicia ( 1926 ) 
_ Síntese Xeográfica de Galicia ( 1926 ) 
_ Pelerinaxes ( 1929 )  
_ Romanticismo, saudade, sentimento de raza e da terra en Pastor Díaz, Rosalía de Castro e 
   Eduardo Pondal ( 1931 ) 
_ Morte e resurreción ( 1932 ) 
_ Lembranza de Goethe ( 1932 )
_ Ensaio Histórico sobre a cultura galega ( 1939 )
_ Polos vieiros da saudade ( 1952 ) 
_ O libro dos amigos ( 1953 ) 
_ O espello no serán ( 1966 )
_ Síntese histórica do século XVIII en Galicia ( 1969 )

BIOGRAFÍA DE RAMÓN OTERO PEDRAYO

BIOGRAFÍA

Ramón Otero Pedrayo naceu o 5 de marzo de 1888 en Ourense. Cursou estudos de bacharelato no Instituto de Ensino Medio de Ourense entre os anos 1896 e 1904. En maio de 1905, inicia en Santiago un cursiño para examinarse como alumno libre do curso de ampliación, preparatorio para as carreiras de Dereito e Filosofía e Letras. Unha vez aprobado, decide cursar en Madrid a carreira de Filosofía e Letras, sección de Historia, que simultanea coa de Dereito. Rematos os estudos universitarios, preprara oposicións a Cátedras de Xeografía e Historia en Institutos de ensinanza media, que consegue en 1919. Despois dun curso en Burgos e outro en Santander toma posesión en Ourense o 1 de outubro de 1921. Sae candidato ás Cortes Cosntituíntes polo Partido Nacionalista Republicano de Ourense. En 1935, sucede ó catedrático Luís Iglesias na presidencia do Seminario de Estudios Galegos, do que xa dirixía a sección de Xeografía e Historia. O 31 de marzo de 1950 gaña por oposición a Cátedra de Xeografía da Universidade de Santiago. Neste mesmo ano é nomeado presidente do Consello de Administración da Editorial Galaxia. 

Morreu o 10 de abril de 1976 en Ourense. 

OBRA DE ALFONSO DANIEL RODRÍGUEZ CASTELAO

OBRA


Narrativa

• Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete ( 1922 )
• Cousas ( 1926 , 1929 )
• As cruces de pedra na Bretaña ( 1930 )
• Cincoenta homes por dez reás ( 1930 )
• Retrincos ( 1934 )
• Os dous de sempre ( 1934 ) 
• Galicia Mártir ( 1937 ) 
• Atila en Galicia ( 1937 )
• Milicianos ( 1938 ) 
• Os vellos non deben de namorarse ( obra teatral ,1941 )
• Sempre en Galiza ( 1944 ) 

BIOGRAFÍA DE ALFONSO DANIEL RODRÍGUEZ CASTELAO

BIOGRAFÍA

Castelao naceu o 30 de xaneiro de 1886 en Rianxo ( A Coruña ). Dada a boa economía da familia pola emigración do seu pai, Castelao comeza os seus estudos. En dous anos remata por libre o bacharelato. En 1902 matricúlase en Medicina en Santiago. É membro da tuna e actúa en obras teatrais galegas. Licénciase en 1908 e entre 1908 e 1909 cursa o doutorado en Madrid. A finais de 1908 preséntase á primeira Exposición de Humoristas de Madrid con dous debuxos que teñen un gran éxito. Entre 1910 e 1915 pronuncia en diferentes lugares, como o Ateneo de Madrid, a conferencia Algo acerca de la caricatura, que se publica en Pontevedra. En febreiro de 1912 fai en Ourense a súa primeira exposición individual. Pouco despois inaugura en Madrid a súa famosa mostra da sala Iturroiz, casa con Virxinia Pereira na Estrada e establécese como médico en Rianxo. 

En 1913 nace o seu único fillo, Alfonso Xesús. Máis tarde abandona a medicina e oposita  o corpo técnico do Instituto Xeográfico e Estadístico. En 1919 expón en diversas vilas e cidades de Galicia, así como en Madrid, os cincuenta debuxos de Nós e publica Arte e Galeguismo na Coruña. En 1920 fúndase a revista Nós encargándose Vicente Risco da dirección literaria e Castelao da artística. En 1922 aparece Un ollo de vidro en Ferrol , co que inicia a súa producción narrativa. En 1924 pronuncia o seu discurso de ingreso no Seminario de Estudios Galegos titulado Do novo espírito. Funda xunto con Losada Diéguez a Coral Polifónica de Pontevedra en 1925 e en 1926 publica Cousas na Coruña e é elixido membro numerario da Real Academia Galega. En 1927 morre o seu fillo , o que o afecta profundamente e manteno inactivo durante un ano. Durante a Guerra Civil reside en Madrid, Valencia e Barcelona, acompañando ó goberno republicano nos sucesivos desprazamentos a ditas cidades. En 1945 funda a revista Galeuzca. Morreu o 7 de xaneiro de 1950.

OBRA DE VICENTE MARTÍNEZ RISCO Y AGÜERO

OBRA

Narrativa

_ " Do caso que lle aconteceu ó Dr. Alveiros " ( Relato breve centrado no tema do esoterismo e  
      da maxia. 1919 )
_ " O lobo da xente " ( 1925 )
_ " A traba de ouro e a trabe de alquitrán " ( 1925 )
_ " A coutada " ( Drama centrado no sentimento da terra e na volta ás orixes. 1926 )
_ " Os europeos en Abrantes " ( Novela que non terminou, unha sátira contra algúns
      coñecidos e lugares de Ourense. 1927 )
_ " O porco de pé " ( Novela longa e máis importante de Risco. Móstranos unha visión satírica 
      das estructuras sociais de Ourense. 1928 )

Teatro

_ " O bufón de El Rei " ( A acción desenrólase na época medieval. A obra pódese considerar
      coma un estudo da deformidade física e moral. 1928 )

Ensaio

_ " Nós , os inadaptados " (Ensaio onde se representa o galeguismo do grupo Nós. 1933 )
_ " Teoría do nacionalismo galego "  ( Obra na que exalta a Galicia a través da lingua, da terra
      e da raza )
_ " Mittleuropa " ( Ensaio onde se recopilan as vivencias de Risco en Centroeuropa durante o
      auxe nazista. 1934 )

BIOGRAFÍA DE VICENTE MARTÍNEZ RISCO Y AGÜERO

BIOGRAFÍA

Naceu en Ourense no ano 1884. Fillo de funcionario de Facenda. Amigo desde pequeno de Ramón Otero Pedrayo. En 1899 remata bacharelato. Estudiou dereito na universidade de Santiago de Compostela, licenciándose en 1906 e ingresa no corpo de funcioanrios de Facenda , con destino Ourense.

En 1910 Vicente Risco entra na redacción do periódico El Miño, no que escribe artículos filosóficos e de actualidade.

En 1913 vaise a  Madrid para estudiar Filosofía e Letras. Alí foi alumno de Ortega . 

En 1916,  volve para Ourense e exerce de mestre  ocupando un cargo na Cátedra de Historia da Escola Normal de Ourense. En 1917 funda a revista literaria La Centuria.

En 1922 cásase con María Carme Fernández Gómez de Allariz. En 1923 ten a súa primeira filla e que morre en 1926. Despois naceu Antón Risco.

Risco apoia nun pirmeiro momento a Dicatadura de Primo de Rivera, consideraa unha oportunidade para eliminar o caciquismo e acepta un posto de diputado provincial en Ourense.

En abril de 1930 marcha a Berlín para seguir un curso de etnografía na Universidade de Berlín. Os catro meses que pasa alá márcanno ideoloxicamente cara un pensamento máis conservador e católico. Fundou con Ramón Otero Pedrayo o Partido Nazonalista Repubricán de Ourense. Risco perdeu as eleccións.

Foi un político galeguista conservador e intelectual español do século XX, membro da revista Nós. 

A verdadeira Galicia, para Risco, é a tradicional, a dos labregos e mariñeiros.

Risco xubílase en 1954, pero continua publicando traballos de etnografía na prensa galega.

Morre o 30 de abril de 1963 en Ourense, uns días despois de que o goberno franquista lle concedera a Medalla de Alfonso X.

OBRA DE RAMÓN CABANILLAS ENRÍQUEZ

OBRA

Poesía

_ " No desterro " (  Habana , 1913 )
_ " Vento  Mareiro " ( Habana, 1913 )
_ " Da terra asoballada " ( predominan as composicións combativas, na línea das    
      reivindicacións agrarias e dos principios sustentados polas Irmandades da Fala. 1917 ).
_ " O bendito San Amaro " ( 1926 )
_ " Na noite estrelecida " ( poemario considerado como o punto culminante da súa obra. 1926)
_ " A rosa de cen follas " ( Cabanillas recupera o lirismo intimista. É o texto onde máis se
      manifestan os ecos rosalianos. 1927 )
_ " Camiños no tempo " ( 1949 )
_ " Da miña zanfona " ( 1954 )
_ " Versos de alleas terras e tempos idos " ( 1954 )
_ " Samos " ( derradeiro libro publicado na súa vida. 1958 )


Teatro

_ " A man da Santiña " ( Prosa. 1921 )
_ " O mariscal " ( Traxedia histórica en verso. 1926 )

Prosa

_ " A saudade nos poetas galegos " ( 1920 )
_ " Antífona da cantiga " ( 1951 )

BIOGRAFÍA DE RAMÓN CABANILLAS ENRÍQUEZ

BIOGRAFÍA

Ramón Cabanillas Enríquez naceu en Fefiñáns ( Cambados, Pontevedra ) no ano 1876. Despois de abandonar a carreira eclesiástica en Compostela, regresou a Cambados, onde traballou como funcionario do Concello. Con trinta e catro anos emigrou a Cuba, onde residiu entre 1910 e 1915.

De volta a Galiza, traballou en varios concellos do país e coñeceu a loita agrarista. O compromiso co proxecto das Irmandades da Fala levouno a colaborar asiduamente en A Nosa Terra, converténdose na voz lírica do movemento. Foi aclamado como Poeta da Raza e utilizou os seus poemas ao servicio da construción nacional , abandonando os ecos intimistas presentes na súa primeira poesía. Así, en Da terra asoballada ( 1926 ) e nas novas edicións dos poemarios publicados na Habana, Cabanillas mantivo unha actitude educadora. Pretendeu conscienciar o pobo e achegalo ao nacionalismo.

En 1920 foi elixido membro da Real Academia Galega, onde leu un discurso titulado " A saudade nos poetas galegos ". En 1929, coa lectura dun discurso sobre Eduardo Pondal, Cabanillas ingresa na Real Academia Española e traslada a súa residencia a Madrid, onde o sorprende o inicio da Guerra Civil.

Faleceu en Cambados o 9 de novembro de 1959. Na actualidade os seus restos mortais, encóntranse depositados na igrexa de Santo Domingo de Bonaval, no espacio coñecido como Panteón de Galegos Ilustres, en Santiago de Compostela.

MANUEL MURGUÍA

BIOGRAFÍA

Naceu o 17 de maio de 1833 en Arteixo. Seus pais foron o farmacéutico compostelán Juan Martínez Castro e a guipuscoana Concepción Murguía Egaña.

Seu pai traslada a botica e a residencia a Santiago. Entre 1843 e 1848 estudia latín e humanidades e en 1850 obtén o grao de bacharel en filosofía pola universidade compostelá.

No Liceo da Xuventude, coñeceu a Aurelio Aguirre, Eduardo Pondal, Rosalía de Castro e o máis inquedo da mocidade compostelá e alí formouse a súa mentalidade progresista e a súa vocación literaria. A primeira novela, Desde el cielo, escríbea cando tiña 17 anos, pero non tardou moito en descrubri-la súa verdadeira vocación, a de historiador.

En 1853 marcha a Madrid, coñece a Rosalía de Castro e publica unha crítica de La Flor, o primerio libro de poemas da escritora. En 1858 casan e froito do matrimonio nacen sete fillos: Alexandra, Aura, Gala, Ovidio, Amara, Adriano e Valentina. A vida do matrimonio foi bastante azarosa por cousa dos altibaixos económicos derivados da inseguridade no traballo, os cambios continuos de domicilio, as frecuentes separacións, e a delicada saúde dela que a obrigaban a pasar longas tempadas en Santiago ou en Padrón. Murguía foi quen pretou maior apoio e alento á obra literaria da súa muller.

A partir de 1859 instálase en Galicia onde dirixe Diario de La Coruña. Aquí permanecerá ata a súa morte.

Murguía pertence ó grupo dos historiadores románticos galegos, que reivindican os dereitos históricos de Galicia.

Con 72 anos surxe en Murguía a idea de crear unha Academia Galega da Lingua e un dicionario da lingua galega.

Morreu o 2 de febreiro de 1923 na Coruña.

OBRA

Relatos

_ Un can -can de Musard ( conto ) , 1853.

_ Un artista ( conto ) , 1853 

_ Desde el cielo ( novela ), 1854

_ Luísa ( conto ), 1855

_ La Virgen de la Servilleta ( novela ), 1855

_ El regalo de boda ( novela ) , 1855

_ Mi madre Antonia ( novela ) , 1856

_ Don Diego Gelmírez ( novela ) , 1856

_ El ángel de la muerte ( novela ) , 1857

_ La mujer de fuego ( novela ) , 1859

poemas

_ Nena d'as soledades ( poema ),  1856

_ Madrigal ( poema ) , 1856

_ La flor y el aire ( poema ) , 1856

_ A una paloma ( poema ) , 1856

_ A las ruínas del Castillo de Altamira ( poema ) , 1856

_ En un Álbum ( poema ) , 1856

_ Al partir ( poema ) , 1862 

_ Tres poemas na antoloxía El Álbum de la Caridad , 1962 . Son os poemas Madrigal, Nena

   d'as soledades e Gloria.

_ Sueños dorados ( poema )

_ Ildara de Courel ( poema )

_ Soneto de Pardo de Cela ( poema )

_ Los versos fueron mi ilusión primera ( poema ) , 1903.

Libros

_ La primera luz . ( 1860 )

_ Dicionario de escritores galegos. ( 1862 )

_ De las guerras de galicia en el siglo XV y de su verdadero carácter. ( 1861 )

_ Historia de Galicia.

   Tomo I ( 1865 )

   Tomo II ( 1866 )

   Tomo III ( 1888 )

   Tomo IV ( 1891 )

   Tomo V ( 1911 )

_ Memoria relativa al Archivo Regional de Galicia. ( 1871 )

_ Biografía del P. M. Fr. Benito Gerónimo Feijóo. ( 1876 )

_ El foro. ( 1882 )

_ El arte en Santiago durante el siglo XV))) y noticia de los artistas que florecieron en dicha

   ciudad y centuria. ( 1884 )

_ Los precursores. ( 1886 )

_ Galicia. ( 1888 )

_ El regionalismo gallego. ( 1889 )

_ En prosa, ( Contén a novela El puñalito ). ( 1895 )

_ Don Diego Gelmírez. ( 1898 )

_ Los trovadores gallegos. ( 1905 )

_ Apuntes históricos de la provincia de Pontevedra, folletín de La Temporada. ( 1913 )

ROSALÍA DE CASTRO

BIOGRAFÍA

Naceu en Santiago de Compostela o 24 de febreiro de 1837. Na súa partida de nacemento figura como " filla de pais incógnitos " , puntualizándose, sen embargo, que " vai sen número por non haber pasado á Inclusa".
Súa nai era dona María Teresa de la Cruz de Castro y Abadía e tiña trinta e dous anos e tres meses cando naceu Rosalía. Seu pai, don José Martínez Viojo, acababa de cumprir trinta e nove anos e era sacerdote; non puido, polo tanto, recoñecer, nin lexitimar a filla, aínda que si parece que se interesou por ela e encargou do seu coidado ás súas irmás.
Foron as tías paternas de Rosalía, dona Teresa e dona María Josefa, as que se fixeron cargo da nena nos primeiros tempos, levándoa a vivir con elas, primeiro en Ortoño, na casa familiar chamada Casa do Castro, e despois en Padrón.
Non se sabe con exactitude cando a súa nai se fixo cargo dela. Sábese que ata os oito anos , Rosalía estaba baixo a custodia da súa tía paterna Teresa Martínez Viojo e que polo ano 1850, Rosalía trasládase a vivir coa súa nai a Santiago de Compostela, pero antes deste ano, Rosalía xa vivira coa súa nai en Padrón.
Rosalía cásase no ano 1858 con Manuel Murguía. Catro anos máis tarde morre a súa nai, dona Teresa. Rosalía escribe entón un libriño de poesías, A mi madre, onde dá mostras dunha gran dor e sobre todo dun sentimento de soidade que xa non a abandonará nunca. Nada puido encher o oco que deixara a nai na súa vida.
Tivo os fillos seguintes: Alejandra ( 1859 ), Aura ( 1868 ) , Gala e Ovidio ( xemelgos, 1871 ) , Amara ( 1873 ) , Adriano Honorato Alejandro ( 1875 ) e Valentina ( naceu morta 1877 ).
Rosalía morreu o 15 de xullo de 1885 en Padrón.


OBRA

1857     La flor   ( poesía )

1858     Lieders ( artículo en prosa )

1859     La hija del mar ( prosa  )

1861     Flavio ( prosa )

1863     A mi madre ( poesía )
             Cantares Gallegos ( poesía )

1864     Conto gallego ( conto )

1866     Las literatas ( prosa )
             El cadiceño ( conto )
             Ruinas ( novela )

1867     El caballero de las botas azules ( novela )

1880     Follas novas ( poesía )

1881     El primer loco ( novela breve )
             El domingo de ramos ( prosa )
             Padrón y las inundaciones ( prosa )
             Costumbres gallegas ( artículo en prosa )

1884     En las orillas del Sar ( poesía )